Rola ratownika na poziomie kwalifikowanej pierwszej pomocy w w/w stanie poszkodowanego jest znacząca. Należy pamiętać iż ratownik ma za zadanie podtrzymać podstawowe parametry życiowe do czasu przyjazdu i interwencji Zespołu ratownictwa Medycznego. Niemniej każdy ratownik powinien posiadać stosowną wiedzę odnośnie crush syndromu. Należy pamiętać iż zespół zmiażdżenia to uszkodzenie reperfuzyjne, które prowadzi do rabdomiolizy. Reperfuzja powoduje uwolnienie składników
komórek mięśniowych, w tym mioglobiny i potasu, które mogą i często są śmiertelne.
Uwalnianie mioglobiny powoduje rabdomiolizę, z ryzykiem uszkodzenia nerek. Uszkodzenie nerek prowadzi do hiperkaliemii
i ostatecznie do zaburzeń rytmu serca serca. Wapń jest pobierany przez uszkodzone komórki mięśniowe, co może powodować hipokalcemię, przyczyniając się do arytmii. Ryzyko jest zwiększone, gdy duże obszary tkanki są zgniecione, np. obie kończyny dolne. Duża zależność występuje również od czasu w którym poszkodowany jest uwięziony do czasu uwolnienia. Dlatego tez zebranie dokładnego wywiadu, ocena sytuacji oraz podjęcie stosownych decyzji ratowniczych jest często w zespole zmiażdżenia zbawienne.
Według najnowszych wytycznych z 2023 r. zawartych w skrypcie Ratownictwo Medyczne w Krajowym Systemie Ratowniczo- Gaśniczym przeznaczonym dla ratowników.
Postępowanie ratownicze opiera się na:
1) Ocenie ogólnego wrażenia – ocenie sytuacji
2) Ocenie stanu świadomości
3) Ocenie drożności dróg oddechowych
4) Ocenie oddechu
5) Wdrożeniu tlenoterapii według wskazań
6) Ocenie krążenia
7) Zebraniu wywiadu SAMPLE
8) Ocenie osoby poszkodowanej pod kątem istniejących obrażeń
9) Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości i obrażeń w tym przypadku ryzyko powstania crush syndrom
10) Termoizolacja
11) Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie adekwatne do stanu poszkodowano
Literatura:
Ratownictwo medyczne w krajowym systemie ratowniczo – gaśniczym , Warszawa 2023 r.
Żródła:
Lucasfelcher.pl – uraz zmiażdżeniowy w warunkach przedszpitalnych
